کامل ترین آموزش طرز تهیه انواع لواشک

لواشک جزو تنقلات خاص ایرانی هاست و اتفاقاً بر خلاف تصور عموم , لواشک اگر به روش بهداشتی و خونه گی تهیه بشه خیلی مفید و خوب هست . لواشک در واقع نوعی رب کم آب هست و درست کردنش دقیقاً مثل درست کردن انواع رب هاست با این تفاوت که رب ها پر آب تر و شل تر هستن ولی لواشک غلیظ تر و کم آب تر . لواشک سرشار از انواع ویتامین ها و مواد معدنی مفیده و یک ملین ضعیف و پر از آنتی اکسیدان های بسیار قوی که حتی خاصیت صفرا بُری و پاکسازی خون هم داره . ملین بودن لواشک به دلیل وجود فیبر در اون هست . لواشک رو از انواع میوه های ترش و ملس میشه تهیه کرد . این میوه ها شامل : آلبالو ، زغال اخته ایرانی ، تمشک و رازبری ، شاه توت ، انار ، آلو زرد ، گوجه سبز میشه و کلاً هر میوه ترش و ملسی رو میتونین بکار ببرین . همچنین میشه اونو از بعضی خشکبار هم تهیه کرد ! مثل زرشک ! مثل انواع برگه های آلو و زرد آلو و قیسی و حتی خرما که با ترکیب کردنش با میوه های ترش طعم های بسیار خوب و عالی ازش در میاد و اونها رو خیلی مقوی میکنه . مثلاً یک ترکیب خیلی خوشمزه لواشک مخلوطی از : انار , آلبالو به مقدار کم , گوجه سبز , مقداری خرما , مقداری قیسی , آلو زرد و زغال اخته و تمبر هندی هست که خیلی خوشمزه و خوش رنگ و مفید هست و ملین خیلی خوبی ازش در میاد . در تهیه لواشک زرشک از زرشک تازه باید استفاده بشه و یا جوشاندن و ترکیب اون با میوه های دیگه . همچنین میشه از میوه هایی مثل تمبر هندی و پشن فروت و انگور ترش و شیرین و حتی مقداری رب انار برای مزه دار کردنش استفاده کرد . البته در تهیه لواشک , به هیچ وجه نباید از میوه های سالم و سفت استفاده کرد بلکه باید از میوه های شل و خیلی رسیده استفاده بشه و کلاً هدف از ساخت لواشک از قدیم هم همین بوده که بجای دور ریختن میوه های شل و خیلی رسیده , بشه اونها رو تبدیل به ماده ای خوراکی و خوشمزه کرد که هم باعث صرفه جویی در هزینه بشه و هم کار شما رو ساده تر کنه وگرنه درست کردن اونها با میوه های گرون قیمت و یا سفت و خوب هم امکان پذیره ولی باید ببینین آیا به صرفه هست یا نه ؟ مثلاً آلوی کیلوی ۸ هزار تومنی رو هم میتونین لواشک کنین و آلوی شل شده و ریز کیلویی هزار تومنی رو هم میشه لواشک کرد و در اصل مزه هیچ فرقی نمیکنه !! اما اون یکی آلو رو میشه خام خورد و این یکی رو تبدیل به تنقلات کرد .

در زیر من طرز تهیه لواشک آلو رو آموزش میدم و همه لواشک های دیگه با میوه های دیگه , به همین روش درست میشن . تنها دقت کنید که شما میتونین به جای یک نوع میوه , از چند نوع میوه هم استفاده بکنین . مثلاً آلو و آلبالو و انار رو با هم مخلوط کنید ! یا زغال اخته و آلو رو با هم مخلوط کنین . بعضی میوه ها طعم خیلی خوبی دارن مثل پشن فروت که البته در ایران نیست و میشه چند عدد از مغز اونو هم به لواشک اضافه کرد یا کسانی که ترشی بیشتر یا ملین بودن بیشترش رو میخوان میتونن تمبر هندی و حتی انجیز هم بهش اضافه کنن یا حتا حبه های انگور له و شل شده یا انگورهای ترش و شیرین و .. هیچ اشکالی نداره و طعم های جدیدی هم اتفاقاً در میاد ازش و خاصیت و ویتامین هاش بیشتر میشه . مثلن اگر ۵۰% لواشک از آب انگور باشه و باقیش از میوه های دیگه , میتونین تصور کنین چقدر میتونه این ترکیب مقوی باشه ! این نکته رو هم باید در نظر بگیرین که چون عصاره میوه ها رو شما لواشک میکنین در نتیجه یک کیلو آلو یا یک کیلو از هر میوه ای شاید به اندازه یک لیوان بیشتر به شما عصاره نده هم پوست و هسته ها گرفته میشن و هم بیشتر آب میوه هم تبخیر میشه و در واقع ۹۰% وزن میوه رو آب تشکیل میده !! به همین دلیل از مقداربالای میوه وحشت نکنین و بدونین ده کیلو آلو شاید یکی دو سینی بیشتر لواشک نشه.

مواد مورد نیاز :

آلو زرد یا گوجه سبز : ده کیلو .
نمک : به مقدار مورد نیاز .
شکر : به مقدار مورد نیاز .
نایلون متری شفاف : به متراژ مورد نیاز .
سینی تخت و بزرگ : به تعداد لازم .
جوهر لیمو یا قره قروت : به دلخواه !

روش تهیه :

بهتر هست که به میوه فروشی مراجعه کنین و ازش آلوچه ها یا میوه های شل شده و رسیده رو بخواهین . معمولاً همه میوه فروش ها , صندوق یا ظرفی رو اختصاص میدن به میوه های خیلی رسیده و شل شده و اونها رو از میوه های سفت و خوب سوا میکنن و با نصف قیمت و حتا کمتر به فروش میرسونن . حتا اگر زخمی و شل و وا رفته هم بودن اشکالی نداره و خیلی هم خوب هست ! به مقدار دلخواهتون بخرین و بیارین خونه . اونها رو بشورین و آبکش کنین . لازم نیست بذارین آبش بره . همه رو توی یک قابلمه بزرگ بریزین . به ازای هر کیلو آلو یا هر نوع میوه ای , بین یک تا نصف لیوان آب اضافه میکنیم . و زیر قابلمه رو روشن کرده و میذاریم آروم آروم بپزن . میتونین کمی نمک هم اضافه کنین برای پخت سریعتر و له شدن و آب انداختن بیشتر . وقتی آلوها وا رفتن و له شدن و از پوست و هسته جدا شدن که در زمان خیلی سریعی این اتفاق می افته , اجاق رو خاموش کنین و بذارین سرد بشه . سپس آلوها رو توی یک سینی بزرگ که بهتره سینی روحی مخصوص آبکش کردن برنج باشه , ریخته و خوب هم بزنین با دست تا عصاره آلو از زیر سوراخ های سینی خارج بشه و فقط پوست و هسته های آلو باقی بمونه . وقتی همه عصاره ها رو گرفتین , عصاره رو روی اجاق بذارین دوباره تا آروم آروم بجوشه و غلیظ بشه به سفتی ماست .. . در این مرحله عصاره شما ترش تر هم میشه . به مایه لواشک حالا نمک بزنین و مرتب بچشین . زیاد نمک نزنین چون وقتی آبش تبخیر بشه شورتر هم میشه . وقتی مقدار نمک مناسب شد در این مرحله لواشک آماده پهن کردن هست .همچنین اگه آلوی شما شیرینیش کم بود بهتره کمی شکر هم بهش اضافه کنین تا ترش و شیرین بشه .

اگر ترشی اون کم بود , میتونین کمی جوهر لیمو یا قره قروت اضافه کنین تا ترش تر بشه ولی معمولاً بهتر هست که لواشک ترش و شیرین یا ملس باشه که هم به معده آسیب نرسونه اسیدیته بالای اون و هم به مینای دندان ها . اضافه کردن نمک و جوهر لیمو هم برای مزه دار شدنش و هم جلوگیری از کپک زدن هم هست و اگر تمایل به ملس بودن دارین , اصلاً نیازی نیست که بهش اضافه بشه ! جوهر لیمو در واقع همون اسید سیتریک هست که از مرکبات به دست میاد و در تهیه تمام نوشابه ها و کولاها استفاده میشه ازش و ضرری برای بدن نداره !

حالا چند تا سینی بزرگ بیارین . از قبل باید روی سینی ها رو نایلون کشیده باشین . قدیم که نایلون نبود , کف سینی ها رو کمی با روغن مایع چرب میکردن و بعد مایع لواشک رو روی سینی ها میریختن و باعث میشد تا لواشک بعد از خشک شدن , راحت از کف سینی در بیاد . البته دقت کنید که سینی نباید فلزی باشه مگر اینکه روش نایلون کشیده باشین . مایع لواشک چون اسیدی هست باعث سیاه شدن و خوردگی سینی های فلزی میشه و فلز رو اکسید میکنه و برای سلامتی خوب نیست !!! اگر ادعاتون هم میشه پس قدیمی ها و مادر بزرگ ها توی سینی های مسی و روحی این کار رو میکردن , به دلیل نا آگاهی اونها و نبود وسایل امروزی بود !!!! این اکسیداسیون سرطان زاست !!

کشیدن نایلون هم یکی از دلایلش این هست و دلیل بعدی راحت کنده شدن لواشک . میتونین از سینی های چینی یا ملامین و پلاستیکی استفاده کنین . روکش نایلونی هم بهتره به نازکی نایلون های جلد کردن کتاب باشه که بقالی ها هم دارن . یا حتا کیسه فریزری رو باز کنین و کف سینی پهن کنین . حالا مایع لواشک رو روی نایلونی که کف سینی پهن شده میریزیم به صورتی که فقط یک ورقه یک تا دو میلیمتری همه جاش رو بگیره و یکنواخت باشه . نه کلفت باشه نه خیلی نارک . و بعد سینی ها رو میذاریم جلوی آفتاب . بهتره روی سینی ها از توری هایی که برای حفظ مواد غذایی از دسترس زنبور و مگس در فضای باز استفاده میکنن , استفاده کنین تا گرد و خاک و حشرات روی اونها نشینه . بعد از چند روز که بستگی به شدت و تابش آفتاب داره , لواشک شما آماده ست . لواشک نه , باید خیلی خشک بشه و نه خیلی نرم ! اگر خیلی خشک بشه , به درد نمیخوره و اگر خیلی نرم باشه , کپک میزنه .

حقایقی در مورد لواشک !!

1. اینکه میگن لواشک لاغر کننده است اشتباهه ! برای اینکه لواشک از عصاره میوه ها گرفته میشه و پُر از قند و هم اسید هست و کالری بالایی هم داره . خوردنش نه تنها چاق میکنه بلکه اشتها رو هم باز میکنه !
2. خوردن بیش از اندازه لواشک باعث نرمی و از بین رفتن مینای دندان بخصوص در کودکان میشه . بعد از خوردنش بهتر دندان ها رو فقط با آب شست و غرغره ساده کرد و تا یکساعت , از خوردن خوراک های سفت و جویدنی خودداری کرد .
3. لواشک ها مواد مغذی نسبتن بیشتری نسبت به خود همون میوه دارن چون در اثر جوشانده شدن بعضی ترکیبات خاص میوه ها آزاد میشن بخصوص خاصیت آنتی اکسیدانی . اما از نظر بعضی ویتامین ها فقیر هستن ! مثل ویتامین سی ! که بر اثر جوشاندن تا حد بسیار زیادی از بین میره . پس جایگزین کردن لواشک به جای میوه , اشتباه هست !
4. لواشک چون ملین ضعیفی هست , اگر در طولانی مدت مصرف بشه , باعث تنبلی روده ها میشه و به محض قطع کردن یا نخوردنش , یبوست شدیدی ایجاد میکنه ! پس باید بصورت نرمال خورده بشه نه بعنوان مصرف دارویی و یا دائمی .
5. به دلیل اضافه کردن نمک یا همون سدیم به لواشک , خوردن بیش از اندازه اون میتونه اثرات بدی روی بدن بذاره . در کل ما مجاز هستیم در طول روز تنها ۳۰ میلی گرم سدیم مصرف کنیم در صورتیکه این میزان در لواشک بسیار بالاست و بجز نمکی که خودمون بهش میزنیم , خود میوه هم دارای مقداری نمک هست .